ହିନ୍ଦୁ ବିଭାହ ମନ୍ତ୍ର ର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ କଣ. . .

ଯଦି କାହାର ଭାଇ ନଥାଏ, ତେବେ ସେ ଜଣକୁ ଧର୍ମ ଭାଇ କହି ସମ୍ବୋଧନ କରିଥାନ୍ତି । 

ସେହିଭଳି ଯଦି କାହାର ଭଉଣୀ ନଥାଏ ,ତେବେ ଧର୍ମ ଭଉଣୀ କରିବା ଦେଖାଯାଏ ।

 ହେଲେ ନିଜ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଧର୍ମପତ୍ନୀ ବୋଲି ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିବା ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିବା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଚକିତ କରିଥାଏ ।

 ତେବେ କେଉଁ କାରଣରୁ ଏହି ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର ହେଲା ବୁଝିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।

 ଏମିତି ଏକ ବୈଦିକ ମନ୍ତ୍ର ଅଛି ଯାହା କନ୍ୟାଦାନ ସମୟରେ ଉଚ୍ଚାରଣ କରାଯାଉଥିଲା ବୋଲି ଅନେକ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ମତପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

ଶୁଦ୍ର ସମାଜକୁ ଶିକ୍ଷାରୁ ମନୁବାଦି ମାନେ କାହିଁକି ବଞ୍ଚିତ ରଖୁଥିଲେ ଓ ଆଜି ଶିକ୍ଷିତ ସମାଜରେ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କାହିଁକି କରାଯାଉଛି ବୁଝିବା ପାଇଁ ଇତିହାସ ଜାଣିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । 

                           ଯେଉଁ ବିପ୍ର(ବ୍ରାହ୍ମଣ) ବୈଦିକ ରୀତିରେ ବିବାହ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ, କନ୍ୟାଦାନ ସମୟରେ ସେ ଯେଉଁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଉଚ୍ଚାରଣ କରୁଥିଲେ, ଆସନ୍ତୁ ସେହି ମନ୍ତ୍ର ଉପରେ ନଜର ପକାଇବା ।

 ଓମ୍ ଶ୍ରୀ ଗଣଦିପତ ଗଣପତି ଙ୍ଗୁଗବା ମହେ, ଗଣତୁହା ଙ୍ଗୁଗବା ମହେ, ବରକନ୍ୟାମ ଙ୍ଗୁଗବା ମହେ,ପଣତୁହାବସହୁ ମମ୍ ଯାନ,ଗର୍ଭଧମ୍ରାନ୍ତ ଇଦମ କନ୍ୟାଦେବ ଅର୍ପଣ ସକ୍ଷାମେବ,ଗର୍ଭାଧ୍ୟମ ଇତି ବରଂ ସମର୍ଯ୍ୟାମି ।

 ଯାହାର ସାମାନ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ ହେଉଛି:- 

             ହେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀ ଗଣେଶ, *ଗଣପତି ଙ୍ଗୁଗବା ମହେ* ଏହି ଘରର ମୁଖୁଆ ମୁକ ଓ ବଧୂର ଅଟେ ।

।। ଗଣତୁହା ଙ୍ଗୁଗବା ମହେ ।। 

ଏଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ସମସ୍ତ ପରିଜନ ମୁକ ଓ ବଧୂର ଅଟନ୍ତି । 

॥ବର କନ୍ୟା ମଙ୍ଗୁଗବା ମହେ।। 

         ଏମିତି କି ବିବାହ ହେଉଥିବା ବର କନିଆଁ ମଧ୍ୟ ମୁକ ଓ ବଧିର ଅଟନ୍ତି ( ମୁକ ଓ ବଧୂର ଅର୍ଥ ଏମାନେ କୌଣସି ପ୍ରତିବାଦ କରିବେ ନାହିଁ, 

                        ମୁଁ ଯାହା କହିବି ସେହି ହିସାବରେ କାମ କରିବେ) ଓ ପୁରୋହିତ ସହିତ ସମସ୍ତ ପରିଜନ ମଧ୍ଯ କୁ ହନ୍ତି, 

ଅର୍ଥାତ୍ :- 

           ମୁଁ ପୁରୋହିତ କହୁଥିବା କଥାରେ ସହମତ ଅଛି କହି *ସ୍ବାହା ସ୍ବାହା* କହିଥାନ୍ତି । 

ବ୍ରାହ୍ମଣ ପୁଣି କହୁଛି:- 

                         ॥ପଣତୁହା ବସହୁ ମମ୍ ଯାନ,ଗର୍ଭଧମ୍ରାନ୍ତୁ ଇଦମ କନ୍ୟାଦେବ ଅର୍ପଣ ସକ୍ଷାମେବ ।।

      ଏହି କନ୍ୟା କୁ ମୋତେ ଅର୍ପଣ କର, କାରଣ ଏମାନଙ୍କ ଠାରୁ ମୁଁ ଯୋଗ୍ୟ ଅଛି, ଏହି କନ୍ୟା ପାଇ ମୁ ଯୋଗ୍ୟ ବରଅଟେ । 

ମୁଁ ଏହି କନ୍ୟାକୁ ଗର୍ଭବତୀ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଅଟେ ।॥ଗର୍ଭାଧୂମ ଇତି ବରଂ ସମର୍ଯ୍ୟାମି ॥ 

ପରେ ଗର୍ଭବତୀ ହେଲେ ,ମୁଁ 'ତାକୁ ତାର ବର ପାଖରେ ସମର୍ପଣ କରିଦେବି ।

ଏହିଭଳି ଭାବରେ ମନ୍ତ୍ର ଦ୍ବାରା ପୁରୋହିତ ପ୍ରଥମେ ନିଜେ ବିବାହ କରିଥାଏ ଓ ବର ହାତରେ କନ୍ୟା କୁ ଅର୍ପଣ କରିଥାଏ। 

           ଉକ୍ତ ପୂଜାରେ କନ୍ୟା ପିତା ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ନାମରେ ଯେଉଁ ଦାନ ଦକ୍ଷିଣା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ତାହା ଉପରେ ଯେମିତି ପୁରୋହିତର ପୁର୍ଣ୍ଣ ଅଧିକାର ରହିଛି,ଠିକ୍ ସେମିତି କନ୍ୟା ଦାନ ମଧ୍ଯ ଏକ ଦାନ ଅଟେ । 

ତେଣୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଯେବେ ବି ପୁରୋହିତ ମାନେ କୌଣସି ମେଳା ବା ହୋମଯଜ୍ଞ କରନ୍ତି, ଯଥା ଅମୁକ ଶ୍ୟ ସହମର୍ଣ୍ଣୀ/ଧର୍ମପତ୍ନୀ ଅମୁକ ବୋଲି ଉଚ୍ଚାରଣ କରିଥାନ୍ତି ।

କଥା ଏତିକି ରେ ଶେଷ ହୁଏ ନାହିଁ,

ବିବାହରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା କିଛି ଶବ୍ଦ ଉପରେ ନଜର ପକାଇବା. . .

॥ଯଥା ରାମ ଶ୍ୟ ସିତା॥

 ଅର୍ଥାତ୍ ଯେମିତି ସିତାକୁ ବିବାହ କଲା

ପରେ ରାମକୁ ରାଜ ଦରବାର ଛାଡି,

                                  ବନବାସ ଯିବାକୁ ପଡିଥିଲା ।

ରାମ ସିତା ଯେମିତି ପତିପତ୍ନୀ ର ସୁଖ ଉପଭୋଗ କରିପାରି ନଥିଲେ, ନା-ନା ପ୍ରକାର ଅପବାଦ ସହି ଶେଷରେ ସିତାକୁ ଅଗ୍ନିରେ ପସି ଝାସ ଦେବାକୁ ପଡିଲା ଓ ରାମକୁ ସୋରୋଜ ନଦୀରେ ଆତ୍ମବିସର୍ଜନ/ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରିବାକୁ ପଡିଛି । 

ଠିକ୍ ସେମିତି ଆଜି ଠାରୁ ତୁମର ସେହି ଅବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ ହେଉ।

॥ଯଥା ନଳ ଶ୍ୟ ଦମୟନ୍ତୀ ॥

                             ଧନଧାନ୍ୟରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ନଳ ରାଜା

ଯେଉଁଭଳି ଦମୟନ୍ତୀ କୁ ବିବାହ କଲା ପରେ ସର୍ବସ୍ବ ହରାଇ ଦରିଦ୍ର ହେଲେ, ତୁମେ ମଧ୍ୟ ସେହିଭଳି ଦରିଦ୍ର ହୁଅ।

॥ଯଥା ରାବଣ ଶ୍ୟ ମନ୍ଦୋଦରୀ ॥

ବିବାହ ପୁର୍ବରୁ ଯେମିତି ମନ୍ଦୋଦରୀ ବାଲି ସହିତ ଶାରିରୀକ ସଂପର୍କ ରଖୁ ଅଙ୍ଗଦ କୁ ଜନ୍ମ ଦେଲା । 

ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଲଙ୍କା ର ତ୍ରିପୁର ବିଜୟୀ ରାବଣ ଯେମିତି ସପରିବାର ସହିତ ସର୍ବନାଶ ହେଲା ଓ ମନ୍ଦୋଦରୀ ବିଭିଷଣ ସହିତ ବିବାହ କଲା(ଦିଅର/ପର ପୁରୁଷ ସହିତ ସହବାସ) ଠିକ୍ ସେମିତି ତୁମ ସବଂଶ ଧ୍ବଂସ ହେଉ,ଅଳ୍ପ ବୟସରେ ମରିବ ଓ ତୁମ ପତ୍ନୀ ବ୍ୟଭିଚାରିଣୀ ହେଉ,

॥ଯଥା ଇନ୍ଦ୍ର ଶ୍ୟ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ ।। 

ସ୍ବର୍ଗର ରାଜ ଇନ୍ଦ୍ର ମଦିରା ପାନ କରି ଦେବଦାସୀ ମାନଙ୍କ ସହିତ ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି ଓ ଇଚ୍ଛା ମୁତାବକ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧ ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି । 

ପୁଣି ସ୍ବର୍ଗର ରାଜା ପ୍ରତିବର୍ଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଅନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ର ପଦରେ, ହେଲେ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ ଜଣେ ହିଁ ରହିଥାନ୍ତି, ତାଙ୍କର କେବେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ ନାହିଁ । 

ଠିକ୍ ସେମିତି ତୁମ ପତି ମଦିରା ପାନ କରୁ ଓ ତୁମ ରହିଥିବା ସତ୍ତ୍ବେ ଅନେକ ସ୍ତ୍ରୀ ସହିତ ସଂପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରୁ (ମଦୁଆ ଓ ଚରିତ୍ର ହିନ) ଏବଂ ତୁମ ପତ୍ନୀ,ଅନେକ ପତିକୁ ବରଣ କରୁ ।

ଏମିତି ଅନେକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ହୋମ କୁଣ୍ଡ ରେ ପୁରୋହିତ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଶିକ୍ଷାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇ ରହିଥିବା ଶୁଦ୍ରକ ସମାଜ ବୁଝିପାରେ ନାହିଁ ଓ ଦାନ ଦକ୍ଷିଣା ରେ ପୁରୋହିତ କୁ ସନ୍ତୋଷ୍ଟ କରୁଥାଏ ।

ଲେଖକ :-

Karunakar Nagvanshi

Nov 9, 2022 ·